Ndi na-edozi bu otu n'ime ihe oriri n'egwuregwu kacha ewu ewu n'etiti ndi nwere obi uto. Ka o sina dị, enwere ike ịnụ echiche banyere mgbakwunye a dị iche - site na “ọ bụrụ na ị drinkụghị, akwara gị agaghị eto,” na “nke a bụ kemistri, a ga-enwe nsogbu ahụike”. Ọ dabara nke ọma, ma otu ma ọ bụ nke ọzọ ezighi ezi. Ka anyị chọpụta ihe protein dị, ihe ha bụ, ihe ha mejupụtara na ọrụ ha na-arụ n'ime ahụ.
Gịnị bụ protein maka?
Ndị na-edozi ahụ (protein) bụ macromolecules sitere na mkpụrụ ndụ (abụba), carbohydrates (sugars) na nucleic acid, dị mkpa maka metabolism zuru oke, na-echekwa ma na-ewulite akwara. Ngwakọta protein maka nri egwuregwu na-etinye uche nke ọma na ahụ gị, na-enye gị ohere ịbawanye ibu ọzụzụ ma nweta oke ahụ ike.
Iji chọpụta ihe ndị na-edozi ahụ bụ, cheta na akwara mmadụ bụ ihe dịka 20% nke mejupụtara ogige protein ndị metụtara mmeghachi omume biochemical.
Ebumnuche ebumnuche nke ngwakọta protein na-enye ahụ nke ndị egwuregwu aka ịnagide usoro ndị a:
- mepụta mkpụrụ ndụ ọhụrụ, wulite akwara na anụ ahụ njikọta iji na-arụ ọrụ nke ọma;
- na-ebunye mkpali akwara iji hazie omume;
- na-enweta hemoglobin n'oge, na-enweta oxygen na nri maka mmepe nke akwara;
- mezie ọnọdụ nke membranes sel na usoro nrụpụta ihe niile iji gbochie ibu ibu;
- rụọ ọrụ-alụso ọrịa ọgụ na-echebe ahụ site na nje virus, nje, na-efe efe n'oge a n'oge a kara aka ma ọ bụ na-akpata nrụgide ọnọdụ.
Mgbe ị na-egwu egwuregwu, oriri nke ndị na-edozi bụ ihe dị mkpa na-enweghị atụ, ebe ọ bụ na a na-eji protein eme ihe mgbe nile na nguzobe anụ ahụ, nkwado nke ngwa ọrụ njikọta na ichebe mmegharị.
Ihe mejupụtara na ihe bara uru nke ndi na-edozi
Kedu ihe protein na usoro nke biochemistry? Ihe ndị a bụ ihe ndị dị ndụ dị arọ nke ahịhịa, nke nwere amino acid nke njikọ peptide jikọtara. Ngwunye protein niile nke ahụ na-emepụta sitere na amino acid. Ndị na-edozi ahụ nwere amino acid 22, 10 n'ime ha dị mkpa.
Enweghị ihe ọ bụla na-eduga na ahaghị nhata na digestive, dịghịzi, endocrine na usoro ndị ọzọ dị mkpa nke ahụ. Site na ụkọ amino ruo ogologo oge, atrophy akwara na-amalite, ntachi obi nkịtị na-ebelata (isi iyi - akwụkwọ sayensị nke Experimental and Clinical Gastroenterology, 2012).
Typesdị ngwakọta protein ndị a dị iche:
- ngwa ngwa (whey, mmiri ara ehi, akwa) - etinye obi gị dum fọrọ nke nta ka ọ bụrụ nri ozugbo, na-ahapụ ọtụtụ nri; nke a gụnyere akwa na whey protein, a na-atụ aro ka ha rie ha n'ụtụtụ na n'etiti mgbatị ahụ ọ dịkarịa ala 5-6 ugboro n'ụbọchị;
- ngwa ngwa (casein, soy) - na-ejikarị proteinin casein eme ihe tupu ị lakpuo ụra, na ogologo oge ezumike n'etiti nri, iji nọgide na-enwe mmetụta ọzụzụ a rụzuru, yana iji dochie nri a na-emebu.
Ahụ dị mkpa maka protein na-emetụta ụdị ahụ ya na arụ ọrụ ya. Ka mmadụ na - agagharị ma ọ bụ na - agbasi mbọ ike, ọ ga - eme ngwa ngwa ihe ọ bụla na - eme n’ahụ. N'oge ọzụzụ kpụ ọkụ n'ọnụ, achọrọ ngwakọta protein okpukpu abụọ karịa n'oge mmega ahụ nkịtị.
Iji chọpụta ọnụọgụ ụbọchị, a dụrụ ya ọdụ ka ị were protein na ogo nke 2 g protein kwa kilogram 1 nke ibu ahụ, nke a bụ ihe dịka 180-200 g maka ụmụ nwoke, 100-120 g maka ụmụ nwanyị. Ndị ọkachamara na-ekwu na ọkara nke protein protein nwere ike dochie anya na ngwakọta protein.
A na-agwakọta ngwakọta protein na mmiri, ihe ọ juiceụ juiceụ ma ọ bụ tinye na ngwaahịa mmiri ara ehi. N'otu oge, ị nwere ike iri protein 40-50 g na-enweghị atụ egwu ahụ ike. Achọrọ 3-4 servings kwa ụbọchị, dabere na ibu na ibu ibu. Ngwakọta protein na-eje ozi dị ka mgbakwunye ma ọ bụ dochie otu nri kpamkpam iji belata agụụ. Ọ ga-aba uru maka ndị na-anwa idalata, belata oke abụba, yana maka ndị na-ewuli akwara.
Mgbe inweta akwara
Site na mmụba nke akwara, protein na nri kwesịrị ịbụ ihe na-erughị carbohydrates, ebe ọ bụ na ọ dị mkpa ịnweta ụba ume. N'ihi ya, ọ dị mkpa iji nnukwu ibu zụọ ugboro atọ n'izu, rie ugboro ise kwa ụbọchị protein ndị nwere nnukwu kalori ma na-eri protein "nwayọ nwayọ". Iji nọgide na-enwe anụ ahụ, a na-atụ aro ka ị zụọ 2 ugboro n'izu, rie ugboro 3-4 na nha nke BJU.
Maka ọnwụ na ọnwụ na ọnwụ
Mgbe ị na-efunahụ, ọnụ ọgụgụ nke carbohydrates dị oke - n'ihi nke a, a na-amanye ahụ imefu abụba. Assimilation nke ndị na-edozi n'ọtụtụ ụba chọrọ oriri ike dị ukwuu, nke a na-akwụ ụgwọ site na mmefu nke abụba ahụ. Ya mere, ahụ na-enweta ihe oriri na ike dị mkpa maka ọzụzụ.
Mgbe ị na-efulata, a na-atụ aro ka ị zụọ 3 ugboro n'izu na ibu ibu, rie ugboro ise kwa ụbọchị, na-eji protein ndị nwere obere kalori na ngwakọta protein "ọsọ ọsọ". Mbelata ibu na imirikiti anụ ahụ agaghị ekwe omume, ị ga-ebu ụzọ “kpụ abụba”, felata, ma mezie ahụ ike.
Mmetụta dị egwu na mmetụta dị egwu
Ekwenyere na oke protein na-eduga na imeju umeji na akụrụ ọrụ n'ihi nhapụ nke ngwaahịa ire ere. Enwere otutu uric acid, nke na-eduga na mmepe nke urolithiasis na gout, mmebi nke njupụta ọkpụkpụ.
Otú ọ dị, ọ dịghị ihe akaebe a pụrụ ịdabere na ya nke mmekọrịta ahụ; o yikarịrị, anyị na-ekwu okwu banyere oke onunu ogwu na ogo nke ngwaahịa eji. Ihe akaebe ugbu a na-egosi enweghị mmetụta na-adịghị mma nke oriri protein dị elu na ahụike ọkpụkpụ (isi iyi Bekee - Americal Journal of Clinical Nutrition, 2017).
Mmechi: Jiri naanị ihe mgbakwunye egwuregwu akwadoro. Họrọ usoro nke ọma ma ọ bụrụ na ịnwe lactose inlerance (n'ihi enweghị enzyme lactase). Ahịa nke oge a na-enye mmiri ara ehi na-enweghị lactose na ngwakọta whey ma ọ bụ họrọ ụdị ndị ọzọ (akwa).
Ngwakọta protein, dị ka nri ọ bụla, nwere ike ibute nfụkasị na protein ma ọ bụ ihe ndị ọzọ (isi - Wikipedia). Iji belata ọnụahịa nke mmepụta ma melite ogo ndị ahịa, a na-agbakwunye ngwakọta na ngwakọta na, n'ọtụtụ oke, na-emebi ọnọdụ nke ahụ:
- taurine - amino acid, karịrị akarị na-eme ka usoro obi na-arụ ọrụ n'ọnọdụ ọnọdụ, na-akpaghasị ọrụ ụjọ;
- thickeners (carrageenan, xanthan gum) - mepụta ezigbo ndaba nke protein cocktails, mana iji oge niile nwere ike ịkpasu ọnya afọ;
- sịntetik shuga (dextrose, maltodextrin) - mee ngwangwa mgbe mgbatị ahụ gasịrị, ma n'otu oge ahụ na-amụba ohere nke oke ibu, ọrịa shuga, nkwarụ metabolism;
- sịntetik sweeteners (aspartame, cyclamate, aspartic acid) - na-adịghị etinye obi gị dum site na ahụ na-contraindicated na gbasara akụrụ odida, vaskụla ọrịa.
Tụkwasị na nke a, iwe na-agbari nri nwere ike ime, nke na-edozikwa na ụbọchị 2-3. Na nsogbu ndị na-adịte aka, ị kwesịrị ịkwụsị iji ngwakọta na ịkpọtụrụ dọkịta.
Dị protein
Ngwakọta protein dị njikere iji dị mma bụ nhọrọ dị mma maka ndị na-etinye aka na egwuregwu na mmega ahụ. Ha nwere protein dị ọcha, nke na-agbari agbari, mgbe ụfọdụ yana vitamin na mineral.
Site isi nri usoro
Di iche iche nke ngwakọta protein dika usoro nkwadebe:
- Ichebe bụ protein mgbe asachapụrụ pụrụ iche, nke ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ abụba na carbohydrates wepụrụ. Ngwaahịa kachasị ewu ewu, dịka ọ nwere ụba protein na - abawanye - ruo 90%. Ejiri: n'ụtụtụ mgbe ị tetara, awa 2 tupu ọzụzụ, ozugbo ọzụzụ, ma ọ bụ kama nri nri.
- Hydrolyzate - ngwakọta ndị a na-enweta site na hydrolysis, bụ nke a na-agbakwunye protein na amino acid (peptides). Usoro hydrolysis na-agbaso usoro mgbaze, ya mere protein hydrolyzate bụ ngwaahịa dị njikere-ịgbari.
- Itinye uche - nwere obere protein, ihe dị ka 70-80%, yabụ ọ dị ọnụ ala karịa mgbakwunye ndị ọzọ. Ọ baghị uru iji ya tupu ọzụzụ, ọ ka mma ime ya n'etiti nri. Na-enyere aka mgbe nri ehihie ma ọ bụ nri abalị adịghị.
Site na protein
Aha protein nke sitere na nri sitere na ya:
- Ngwakọta mmiri ara ehi - nwere protein abụọ (casein na whey). Ezubere maka ndị ọrụ nwere ike ịmịcha lactose. Mass ngwaahịa, mgbe ụfọdụ a na-enyo enyo mma.
- Whey - nke mebiri ngwa ngwa, nke sitere na whey, nwere mineral ndị dị mkpa iji dozie nguzo hormonal na usoro ahụ ji alụso ọrịa ọgụ. Nhọrọ ọdịnala maka ndị na-arụsi ọrụ ike na oke ahụ.
- Casein - na ndị na-edozi ahụ na-eme ogologo oge na-eji nwayọọ nwayọọ na-edozi ahụ ahụ ụbọchị niile, ya mere a na-atụ aro ka ị were ya tupu ị lakpuo ụra ma ọ bụ n'oge ogologo oge izu ike na-edozi ahụ (karịa 4 awa). N'ime oge mmụba ahụ, a na-eri casein n'abalị, yana n'oge nhalata yana "ihicha" enwere ike iwere ya n'ụbọchị iji belata agụụ.
- Soy bụ nhọrọ dị oke ọnụ na-ewu ewu na ndị egwuregwu na-agba ọsọ. Ọ na-etinye obi ya dum nwayọ nwayọ. Phytoestrogens na nhazi ya na-egbochi uto zuru oke nke anụ ahụ. A na-agbakwunye na ngwakọta ndị ọzọ iji belata ọnụahịa nke mmepụta, ya mere jiri nlezianya gụọ ihe mejupụtara.
- Akwa - ihe siri ike igwu ala, ma nwere amino acid zuru ezu. A na-atụ aro ngwakọta ahụ n'oge ọzụzụ ọzụzụ kpụ ọkụ n'ọnụ. Ha na-achịkwa ahịa oriri na-edozi egwuregwu n'ihi na ha nwere amino acid nke na-agbaji abụba abụba. Ọ bụrụ na ị na-egosi ọnụọgụ akọwapụtara, mgbe ahụ iji nweta nri protein kwa ụbọchị, ịkwesịrị iri akwa ọkụkọ 10. N'okwu ego, ọ dị ọnụ ala, mana ọ dị mkpa iji kewaa yolks na ndị na-edozi ahụ, nsonaazụ ya nwere nwayọ n'ihi nsị nwayọ nwayọ na afọ.
- Ngwakọta ngwakọta multicomponent bụ ngwaahịa dị mgbagwoju anya ma na-atụ aro ya, n'etiti ihe ndị ọzọ, maka ọzụzụ ọkachamara. A na-achọkarị ha na ikpe ebe ọ dị mkpa iji wepụ abụba ma gosipụta enyemaka ahụ ike. Na mpaghara dị oke ọnụ, ọ na-esonyere ntuziaka zuru ezu na usoro nke ihe mejupụtara na iwu ojiji.
A na-emepụta ngwakọta protein site na peas, hemp na ihe ọkụkụ ndị ọzọ, ha nwere naanị protein 50-60%, mana ha nwere acids fatty, mineral na ihe ndị ọzọ bara uru. Ha na-enyere aka ịhazi metabolism metabolism, nwere mmetụta dị mma na microflora na nsị nke eriri afọ.
Muta ihe banyere udiri protein ebe a.
Ihe ozo na protein
Kama ngwakọta protein, ịnwere ike iji ndị na-enweta carbohydrate-protein, nke nwere vitamin, mineral, creatine (amino acid nke na-eme ka ike na akwara na akwara nwee ike, nwekwuo ntachi obi). A na-eji ndị na-ebu ibu ihe dị ka nkeji 60-90 tupu ọzụzụ ike, mgbe ahụ ike ọkọnọ ezuola ọtụtụ awa.
Dị ka ndị ọkachamara si kwuo, ọ ka mma iji ngwakọta ọnụ dị oke ọnụ (whey, casein, egg) nke ndị nrụpụtara gosipụtara, ọbụlagodi na obere olu, karịa iri ọtụtụ ngwakọta ọnụ ala dị ala. Ndị na-edozi n'ụdị hydrolyzate bụ nhọrọ kachasị ọnụ, mana arụmọrụ ha bụ naanị 10-15% dị elu, yabụ na ọ dịghị mkpa ịkwụ ụgwọ, ọ dị mfe ịzụta iche.
Rịba ama! Ngwakọta ndị kachasị ewu ewu bụ ndị America ma ọ bụ ndị Europe, ndị nwere ọnụ ala bụ ndị Asia na ụlọ.
Ndị ndu a ma ama: BSN, MHP, VPX, Dymatize, Binasport, Weider, Syntrax, MuscleTech, Gaspari Nutrition, Oriri kacha mma.
Nsonaazụ
A na-eme ngụkọta oge nke ọzụzụ ọzụzụ na nhọrọ nke ngwakọta protein site na nsonye nke onye na-enye ọzụzụ nwere ike iji nlezianya nyochaa usoro mmụta ahụike gị na atụmanya egwuregwu. A na-ahụ usoro ihe oriri na usoro ọzụzụ kachasị dị irè naanị n'ike mmụọ nsọ ma chọọ nyocha mgbe niile.