Onye obula nwere ike iju ajuju otu ubochi: Gini bu nnunu kacha oso n’uwa? Kedu ọsọ ọ na-erubere? Kedu ihe ọ dị ka ya na gịnị ka ọ na-eri? Anyị kpebiri ịza ajụjụ ndị a niile n'isiokwu ọhụrụ anyị, ebe anyị ga-ekwu okwu n'ụzọ zuru ezu banyere ndụ, ebe obibi, omume nke ihe okike kachasị ọsọ n'ụwa, yana kwa, dị ka ego, anyị ga-enye ebe a ndepụta nke nnụnụ itoolu ndị ọzọ nke jukwara ndị mmadụ anya. ọsọ nke ụgbọ elu ha.
Peregrine Falcon: onye na-eri ngwa ngwa n'ụwa
Ikekwe mmadụ ole na ole maara na ọsọ nke nnụnụ kachasị ọsọ na ụwa na-agba ọsọ na-eru narị kilomita atọ na iri abụọ na abụọ kwa awa. Maka iji tụnyere, nke a ruru mita 90 kwa nke abụọ! O nweghi anụmanụ n’uwa nwere ike ịgbaru ọsọ a.
Maka ndị chọrọ ịma anụmanụ kachasị ọsọ nke 10 n'ụwa, anyị akwadebela edemede ọzọ na-atọ ụtọ na weebụsaịtị anyị.
Izute peregrine agụ nkwọ, ụwa kasị ọsọ flyer. Nwoke a mara mma nke sitere na ezinulo nke falcons si na anumanu nile puta ma obughi nani maka oke oso, kamakwa maka ọgụgụ isi ya. Kemgbe oge ochie, ndị mmadụ azụrụ nnụnụ ndị kachasị ọsọ n'ụwa ma jiri ha mee egwuregwu egwuregwu a na-ewu ewu na Middle Ages - falconry.
Site n'ụzọ, ezoro ezo peregrine anọgidewo na-abụ nnụnụ, nke ọ bụghị mmadụ niile nwere ike idebe. Ọrụ Bekee a ma ama Boke nke St. Albans ", nke bidoro na 1486, a na-ekwu na ọ bụ naanị onye nwere nnukwu ezinụlọ, dịka duke ma ọ bụ onye isi, nwere ike nwee anwụnta peregrine.
O di nwute, obu nleghara anya mmadu mere ihe okike okachasi anya n’uwa n’enweghi ihe furu efu site n’uwa dika umu. N'ime afọ iri ise gara aga, mgbe a malitere iji ọgwụ na-egbu ihe, tinyere DDT, mee ihe n'ọtụtụ ebe, falkons peregrine ole na ole adịlarị n'ụzọ nkịtị. Mmiri ọgwụ ndị a, nke a na-agba n'ubi, nwere mmetụta dị oke njọ na ụdị nnụnụ a, n'ihi na ọnụ ọgụgụ ha malitere ịda ngwa ngwa. Naanị na 1970, mgbe amachibidoro iji ọgwụ ọgwụ ndị a eme ihe n'ọrụ ugbo, ọnụ ọgụgụ ndị na-agba akwụkwọ ọsọ ọsọ kachasị n'ụwa malitere ịba ụba.
Ogo nke nnụnụ toro eto nwere ike ịdị iche site na iri atọ na ise ruo iri ise na ise, ụmụ nwanyị na-ebukarị ibu karịa ụmụ nwoke. Agba nke ahụ dị n'elu bụ isi awọ, afọ bụ ìhè. Beak ahụ dị mkpụmkpụ, gbagọrọ agbagọ (dị ka agụ iyi niile), ọnyá ya siri ike nke na mgbe ọ na-ezute ya, isi aja na-efekarị. Ọ na-eri nnụnụ dị ka nduru ma ọ bụ ọbọgwụ, na obere anụmanụ ndị dị ka oke, ala squirrel, hares na squirrel.
A na-akpọ Peregrine Falcon na mgbakwunye na mgbakọ CITES, ebe amachibidoro iji ya maka ọrịre n'akụkụ ọ bụla nke ụwa. Ọzọkwa, a na-edepụta nnụnụ kachasị ọsọ na ụwa na Red Book nke Russian Federation, dịka ụdị dị obere.
Nku ọkụ ọkụ: Top 10 nnụnụ kachasị ọsọ n'ụwa
Ma lee ụfọdụ ndị nnọchianya ọzọ nke ụwa nnụnụ ga-emeri gị na ọsọ ha. Anyị amaworị onye kwesịrị ka o were ọnọdụ mbụ - n'enweghị obi abụọ ọ bụla, agụ nkwọ peregrine a bụ ihe okike kachasị ọsọ n'ụwa. Ma onye na-eso ya ọsọ ọsọ:
Ugo nke na-acha ọla edo
Ugo nke ọla edo kwesiri nke ọma iwere ọnọdụ nke abụọ dị nsọ na ndepụta anyị kachasị ọsọ n'ụwa, n'ihi na ọsọ ọsọ ọ na-agba nwere ike iru 240-320 km / h, nke na-adịchaghị ala karịa ọsọ nke onye bu ya ụzọ. Ugo nke ọla edo bụ nke nnụnụ buru oke ibu nke ụdị ugo, n'ihi na nku ya nwere ike iru narị abụọ na iri anọ, na ịdị elu ya dịgasị iche site na iri asaa na isii ruo iri itoolu na atọ.
Ugo nke na-acha edo edo bụ anụ ọjọọ, ọ na-achụ nta nta na nnụnụ, na obere anụmanụ, dịka ọmụmaatụ, ọ nwere ike were atụrụ. N'ihi agba ojii ya nke nwere nku ọla edo n'olu na nape, nnụnụ a nwetara aha Golden Eagle, nke pụtara "ugo ọlaedo" na Bekee.
Agịga-na ọdụ swift
Ọkpụkpụ a na-agịga agịga, nke a na-akpọkwa keytail, nọ n'ọnọdụ nke atọ na ndepụta anyị kachasị ọsọ n'ụwa. Ọsọ ya nwere ike iru 160 km / h, na ụdị ndụ ya adịghị aghọtacha. Ibu arọ nke nnụnụ a akarịghị otu narị gram na iri asaa na ise, ogologo ya dịkwa centimita iri abụọ na abụọ. Agịga nwere agịga ahọrọla Siberia na Far East ka ọ bụrụ ebe obibi ya na mpaghara nke Russian Federation, maka oge oyi, ndị nnọchi anya ezinụlọ a ga-efega Australia. Obere nnụnụ a nwetara aha ya n'ihi ọdịdị ọdụ ya - ọ bụghị nke abụọ, dị ka ọtụtụ swifts, mana anakọtara n'otu njedebe ma ọ bụ agịga.
Ihe omume ntụrụndụ
Nnụnụ a dị ntakịrị (ihe dị ka sentimita iri abụọ na asatọ ruo iri atọ na isii) bụkwa onye na-eri anụ ma bụrụkwa onye ezinaụlọ falcon, dị ka onye ji ihe ndekọ anyị - eziga peregrine, nke, site n'ụzọ, na-adị ka ihe ntụrụndụ. Mana, n'adịghị ka ya, ọsọ ụgbọ elu nke ihe omume ntụrụndụ bụ ihe dịka 150 km / h. Ọzọkwa, nnụnụ a na-efe efe, bụ onye a ma ama maka na ọ dịghị ewulite akwụ́ ya, na maka ịzụlite ụmụ ọkụkọ na-ahọrọ ibi ebe obibi ochie nke nnụnụ ndị ọzọ, dịka ọmụmaatụ, sparrowhawk, okwukwa ma ọ bụ magpie.
Friji
Frigate bụ nnụnụ na-enwu gbaa na-adịghị ahụkebe nke na-ahọrọ ibi na ihu igwe dị ọkụ, dịka ọmụmaatụ, na Seychelles ma ọ bụ Australia. Ọsọ nke mmegharị ya dịkwa egwu - ọ nwere ike iru 150 km / h, ebe frigate nwere ike ịnọ ogologo oge na ikuku. Ọdịdị nke ụmụ nwoke dị oke mma - na igbe nke ọ bụla n'ime ha nwere akwa akpịrị na-acha uhie uhie na-acha uhie uhie, site na nke ụmụ nwanyị na-ekpebi nwoke kachasị atụ anya. Ndị frigates ahụ nwetara aha ha maka nsọpụrụ nke ụgbọ agha ndị nwere otu aha ahụ, ebe ha nwere omume ịnara nri site na nnụnnụ ndị ọzọ site na ịwakpo ha.
Isi awọ isi awọ
Ọ bụrụ na enwere ike ịtụle agụ nkwọ peregrine dị ka nke kachasị ọsọ n'ụwa na usoro ọsọ ọsọ ụgbọ mmiri, mgbe ahụ isi albatross isi awọ ji obi ike na-ejide asọmpi ahụ na ọsọ ọsọ ụgbọ elu, nke e tinyere ya na Guinness Book of Records. Ọ nwere ike ịga njem 127 km / h na-enweghị nwayọ ruo awa asatọ, nke ọ gosipụtara na 2004. Dị ka aha ya si dị, albatross a bụ ntụ ntụ-ntụ, ogologo ya na-erukwa centimita iri asatọ.
You ma ihe ndekọ ụwa maka ọsọ nke ọsọ mmadụ? Ọ bụrụ na ọ bụghị, gbaa mbọ gụọ isiokwu ọzọ na weebụsaịtị anyị.
Gbasara ọgazị
Spur geese dịkwa oke nnụnụ ngwa ngwa, dịka 142 km / h bụ ọsọ ọsọ kachasị ha. Nnụnụ ndị a bi n'Africa, na-eri nri na mmiri mmiri, anaghịkwa eleda ihe ọkụkụ ndị a zụlitere - ọka wit na ọka. Enwere aha ya site na mkpo na-egbu egbu na nku nke nku. Geese kpọmkwem ịchọ ọnya enwe, eji nke nri ọnọde spurs nke ọgazị na nsi bekee.
Ọkara merganser
Mana nkezi ndị merganser, n'agbanyeghị aha na-atọ ọchị, bụ otu n'ime ndị nnọchi anya kachasị nke ezinụlọ ọbọgwụ. Agba ndị ahụ kwesịkwara - ọcha-acha ọbara ọbara, afọ na-acha ọcha na olu, nwa ojii nwere akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ. Onu ogugu ndi ozo bu ihe di iche na ndi ikwu ya nile na nani otu ihe - o gha emeputa ezigbo oso - 129 km / h.
White-breasted American Swift
N'ezie, enwere otutu swifts America - dị ka ụdị asatọ. Ma, ọ bụ onye America na-acha ọcha nke gbara ọsọ nke nọ n'etiti ha onye na-edekọ ihe ndekọ maka ụgbọ elu kachasị ọsọ - ọ nwere ike ịgba n'ime 124 km / h Ngwa ngwa na-eri ụmụ ahụhụ dị iche iche, ekele maka ịchụ nta nke ọ na-etinye ndụ ya niile na mbara igwe.
Amaba
Ọ bụ omenala ịkpọ mmadụ genụ genus zuru oke site na ezinụlọ ọbọgwụ, nke dị iche n'eziokwu, ọbọgwụ n'ihi na ndị nnọchi anya ya na-ahọrọ inweta nri ha site na ịbanye n'ime mmiri, ebe aha a na-atọ ọchị si. A makwaara nnụnụ ndị a n'ihi eziokwu ahụ bụ na ha so n'ime iri kachasị ọsọ, n'ihi na ọsọ ọsọ ha nwere ike iru 116 km / h.
Karịsịa maka ndị chọrọ ịmụta otu esi amụta otu esi agba ọsọ ọsọ ọsọ ọsọ, enwere isiokwu dị na weebụsaịtị anyị ga-aza ajụjụ a n'ụzọ zuru ezu.
Site na nnụnnụ a, nke nọ n'ọnọdụ nke iri na nyocha anyị n'etiti nnụnụ, anyị ga-akwụsị isiokwu ahụ. Gaa na weebụsaịtị anyị ugboro ugboro - anyị ka nwere ọtụtụ ihe na-atọ ụtọ!
